NASA, artan siyasi baskılar nedeniyle Milletlerarası Uzay İstasyonu’nda (ISS) mahsur kalan iki astronotu kurtarma misyonunu öne çekiyor.

YENİ DÖNÜŞ TARİHİ AŞİKÂR OLDU

DailyMail’in haberine göre, uzay ajansı Sunita Williams ve Butch Wilmore’u yaklaşık 19 Mart’ta birinci planlanan Nisan başı dönüş tarihinden yaklaşık iki hafta evvel Dünya’ya getirecek.

Bu tarihte astronotlar uzayda 286 gün geçirmiş olacak.

SEKİZ AY BOYUNCA MAHSUR KALDILAR

Williams ve Wilmore, Haziran 2024’ten beri ISS’te mahsur durumda ve sekiz günlük bir misyon için gönderilmelerine karşın yaklaşık sekiz ay boyunca yörüngedeki laboratuvarda kaldılar.

Yeni gelişmelerin akabinde ISS’e bağlı olan uzay aracının planlanandan daha erken ayrılacağı iddia ediliyor.

TRUMP’TAN ELON MUSK’A TALİMAT: “GİDİP ONLARI AL”

Bu karar, Lider Donald Trump’ın Elon Musk’a “gidip onları almasını” söylemesinden ve astronotların “Biden idaresi tarafından neredeyse terk edildiğini” sav etmesinden yalnızca bir hafta sonra geldi.

NASA kaynakları, bu acil durum planının Trump misyona gelmeden evvel başlatıldığını ve yalnızca yakın vakitte onaylandığını Ars Technica’ya bildirdi.

Perşembe günü yapılan duyuru, siyasi bir kazanım olarak görülebilir.

ELON MUSK DUYURMUŞTU

Musk, 28 Ocak’ta X platformunda yaptığı paylaşımda, Trump’ın SpaceX’ten “mahsur kalan iki astronotu mümkün olan en kısa müddette konuta getirmesini istediğini” yazdı.

Milyarder iş insanı, şirketinin bunu yapacağını belirterek, “Biden idaresinin onları orada bu kadar uzun müddet bırakması fecî bir durum” dedi.

“ELON YAKINDA YOLA ÇIKACAK”

Trump, Truth Social platformunda yaptığı açıklamada, “Elon Musk ve SpaceX’e Biden idaresi tarafından neredeyse terk edilmiş olan iki yürekli astronotu ‘gidip almaları’ talimatını verdim. ISS’te uzun müddettir bekliyorlar. Elon yakında yola çıkacak. Umarım her şey inançlı olur. Düzgün talihler Elon!!!” tabirlerini kullandı.

Bu açıklamalar, Musk’ın şahsen ISS’e uçacağı istikametinde bir yanlış anlamaya neden oldu (ki bu gerçek değil) ve SpaceX’in Williams ve Wilmore’u geri getirmekle esasen görevlendirilmiş olduğu gerçeğini gölgede bıraktı.

NASA’nın, bu açıklamalardan yalnızca birkaç gün sonra Starliner grubunu iki hafta evvel geri getirme kararı alması, program değişikliğinin siyasi sebeplerle yapılmış olabileceği izlenimini uyandırdı.

NE OLMUŞTU?

İki NASA astronotu, 5 Haziran 2024’tev Boeing’in Starliner uzay aracıyla ISS’e uçmuştu.

Ancak kapsül, fırlatma öncesinde, sırasında ve sonrasında teknik meselelerle karşılaşmıştı. NASA, bu sıkıntıları çözmek için Boeing ile çalışırken, astronotların ISS’ten dönüşünü ertelemek zorunda kaldı.

Sonunda, Starliner’ın Williams ve Wilmore’u geri getirmek için uygun olmadığı değerlendirildi ve kapsül, Eylül ayında mürettebatsız olarak Dünya’ya döndü.

O vakitten beri iki astronot, ISS’e Eylül ayında ulaşan Crew-9 uzay aracıyla Dünya’ya dönmeyi bekliyordu.

Ancak Crew-9 takımı ve Starliner astronotları, SpaceX’in Crew-10 misyonu ISS’e ulaşana kadar yerinden ayrılamıyor.

NASA’nın güvenlik protokolleri gereği, ISS’ten ayrılan bir grubun, gelen grupla örtüşmesi gereken bir “devir teslim süreci” bulunuyor.

Bu, ayrılacak takımın yeni gelen takıma bilgi aktarmasını ve sıkıntısız bir geçiş sağlanmasını amaçlıyor.

NASA FIRLATMAYI MART AYINA ERTELEMİŞTİ

SpaceX’in Crew-10 misyonunun bu ay fırlatılması planlanıyordu, lakin SpaceX’in bu vazifede kullanmayı planladığı yeni Dragon kapsülündeki (C213) teknik bir sorun nedeniyle NASA, fırlatmayı Mart ayına erteledi.

Bu gecikme, Williams ve Wilmore’un ISS’ten erken Nisan’a kadar ayrılamayacağı manasına geliyordu. Lakin Crew-10 misyonunun daha erken fırlatılması, astronotların daha erken konuta dönebilmesini sağlayacaktı.

SpaceX’in Crew-10 için kullanmayı planladığı Dragon kapsülü (C213) hala geliştirme evresinde olup, bu misyonun birinci uçuşunu gerçekleştirecekti.

DRAGON’UN BATARYALARIYLA İLGİLİ TEKNİK SORUN İÇİN TAHLİL ARIYOR

Ancak Ars Technica’ya nazaran, SpaceX ve NASA, C213 Dragon’daki (muhtemelen bataryalarla ilgili) teknik bir sorunu çözmek için çalışıyor.

Bu nedenle NASA, C213’ün Nisan sonuna kadar fırlatmaya hazır olmayacağını belirledi.

Bu noktada, NASA Crew-10 misyonunu C213 ile gerçekleştirmek için bekleseydi, ISS’teki mevcut astronotlar yiyecek, su ve öteki temel materyaller açısından “kritik seviyelere” yaklaşacaktı.

Bu yüzden NASA ve SpaceX, NASA’nın mahsur kalan astronotlarını “en kısa sürede” Dünya’ya döndürebilmek için Crew-10 misyonunda C213 yerine C210 kapsülünü kullanmaya karar verdi. C210 kapsülü, Crew-7 misyonunda kullanılmıştı ve Mart 2024’te Dünya’ya geri dönmüştü.

“Endurance” olarak bilinen bu uzay aracı, Ars Technica’ya nazaran en erken 12 Mart’ta Crew-10 misyonu için fırlatılacak.

19 MART’TA DÜNYA’YA DÖNEBİLİRLER

Eğer Crew-10 vaktinde fırlatılırsa, Williams, Wilmore ve Crew-9 grubu 19 Mart’ta Dünya’ya dönebilir.

Kaynaklara nazaran, bu değişiklik Axiom-4 misyonunun ertelenmesine neden olacak.