3 haftadan fazla sürerse, dikkat!
“Akut” tarifine giren ve 2 haftaya kadar süren öksürük çoklukla tabiatıyla güzelleşirken, 3-12 hafta ortasında süren öksürük “kronik” olarak tanımlanıyor. Uzun mühlet devam eden, geçmek bilmeyen bu tipteki öksürüğün çocukların uyku sistemini ve günlük hayatını olumsuz istikamette etkilemesinin yanı sıra kıymetli bir sıhhat sıkıntısına da işaret edebileceğini belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Manolya Hüma Şanlı, “Solunum hastalığı olmayan, sağlıklı bir okul çağı çocuğu olağanda günde ortalama 10-11 kere, hatta bazen 34 defa kadar öksürebilir. Lakin öksürük 3 haftadan fazla sürerse, çocuğun ömür kalitesini arttırmak ve altta yatan etkenin saptanıp tedavi edilmesini sağlamak için kesinlikle tabibe başvurmak gerekir” diyor.
En yaygın nedenleri: Reflü, astım ve bakteriyel bronşit
Solunum yolu hastalıklarının en değerli ve en sık görülen semptomlarından biri olan öksürük “Hava yollarındaki yabancı unsurları ve mukusu temizlemeye yönelik, ani ve patlayıcı nefes verme manevrası” olarak tanımlanıyor. Öksürük refleksi çocuklarda yaklaşık 5 yaş civarında olgunlaşıyor. Çocuklarda oluşan sekresyonlar bu yaştan evvel kolay çıkarılamıyor. Bu nedenle çocuklara 5 yaşından evvel kabuklu yiyecekler verilmemesi öneriliyor. Çocuklarda kronik öksürük yapan nedenlerin başında ise mide-özofagus reflüsü, astım, uzamış bakteriyel bronşit ile geniz akıntısı sendromu olarak da bilinen üst hava yolu öksürük sendromu geliyor. Geniz akıntısının en kıymetli nedenini, sekresyon üretiminin fazlalaştığı alerjik rinit ve devamlı akıntının olduğu kronik sinüzit oluşturuyor. Birinci 4 ay içinde bebeklerde görülen mide-özafagus reflüsünün yol açtığı öksürük beslenme sonrasında belirginleşiyor ve yatar konumda şiddetleniyor. Bir yaşından sonra da zaten azalıyor.
Gece öksürüğü astıma işaret edebilir!
Çocuklarda ani ve süreksiz öksürük “boğmaca gibisi öksürük sendromu” olarak nitelendiriliyor. Gece öksürüklerinin genelde astım ve mide-özafagus reflüsünü düşündürdüğünü belirten Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Manolya Hüma Şanlı, “Astıma bağlı öksürükler alerjik etkenler sebebiyle gelişebileceği üzere enfeksiyonlar ile hatta efor esnasında, ağlama, gülme ve konuşmayla tetiklenip artabilir. Uzamış bakteriyel bronşitte çocuk daha yorgun görünür, beden ısısı artar ve bu duruma balgamlı öksürük eşlik eder. Psikojenik öksürükte gün içerisinde aralıklı yineleyen kuru, kaz ötmesi üzere bir öksürük gözlemlenir. Çocuk sağlıklı görünür, hatta ilgisi öbür istikamete çekildiğinde ve gece uyku sırasında bulgular kaybolur” diyor.
Balgamlı öksürük bronşit ve zatürre habercisi olabilir!
Kronik öksürüğün spesifik ve non-spesifik olmak üzere ikiye ayrıldığına değinen Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Manolya Hüma Şanlı, “Spesifik öksürükte altta yatan teneffüs yahut sistemik hastalıkla bağlantılı bir neden ya da anormallik saptanır. Bronşit ve pnömoni (zatürre) üzere hastalıklarda çok sık görülen balgamlı öksürük, spesifik öksürük varlığının en âlâ göstergesidir. Non-spesifik öksürük ise sağlıklı görünen çocuklarda da ortaya çıkabilen, viral enfeksiyon ile ilişkilendirilen ve çoklukla tedavisiz düzelen öksürüktür” diyor.
Yanında asla sigara içmeseniz bile…
Sigara içmek yahut dumanına maruz kalmak ülkemizde kronik öksürüğün önde gelen nedenlerinden biri olarak bedellendiriliyor. Sigara dumanına maruziyet; sekresyon üretimine ve bronş spazmlarına yol açarak uzayan öksürüğe neden oluyor. Bebek ya da çocuklarla birebir ortamda içilmiş olmasa bile içen kişinin üzerine ve bedenine sinen sigara aerosolleri çocukta bronş hassasiyeti yaratıyor. Bu durum da erken çocukluk çağı astım ataklarının, viral enfeksiyonlarla birlikte en sık görülen sebeplerinden birini oluşturuyor.
Tedavi altta yatan nedene nazaran düzenleniyor
Öksürükte tedavinin altta yatan nedene nazaran şekillenmesi gerektiğini vurgulayan Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Manolya Hüma Şanlı, şunları söylüyor: “Özellikle uzamış öksürükte ya da kliniğin makûs olduğu akut öksürükte akciğer grafisi çekilmesi gerekebilir. Tedavi kronik öksürüğe yol açan etkene ve bulgulara nazaran düzenlenir. Uzamış balgamlı öksürüklerde başlangıçta, uzamış bronşit yahut kronik sinüzite yönelik antibiyotik tedavisi; uzamış kuru öksürüklerde nebülizatör denilen aygıtlar ya da inhaler olarak isimlendirilen aparatlarla verilen bronş genişletici ilaçlar kullanılır ve ilaca cevabı kıymetlendirilir.”
