Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Avustralya’nın Queensland eyaletinde yaşayan Dylan Conway, şimdi 19 yaşındaydı. Avustralya ordusunda piyade subayı olarak vazife yapıyordu. Lakin bir sabah bel ağrısıyla uyandığında, bir zıtlık olduğunu anladı. Süratle hastaneye giden Conway’in bel ağrısının sebebi hekimler tarafından çabucak tespit edildi ve ameliyata alındı. Ameliyatın akabinde eski sıhhatine kavuşabileceğini düşünüyordu, lakin işler planlandığı üzere gitmedi. Birinci ameliyatından sonra tam 9 kere daha ameliyat oldu ve 14 ay boyunca yatağa bağımlı hale geldi. Sıhhat meseleleri nedeniyle ordudaki vazifesinden de ayrılmak zorunda kaldı. Peki, her insanın yaşayabileceği bu kolay rahatsızlık neydi ve 19 yaşındaki genç bir adam nasıl yatağa mahkûm oldu?
BASİT BİR OPERASYON YATAĞA DÜŞÜRDÜ
Ordudaki misyonuna yeni başlamıştı ve işini severek yapıyordu. Lakin bir sabah uyandığında belinde geçmek bilmeyen bir ağrı hissetti. Doktora gittiğinde yapılan tetkikler sonucunda, kuyruk sokumunda kıl dönmesi (Pilonidal Sinüs) oluştuğu tespit edildi. Batık bir kılın cildi delmesi sonucu oluşan bu rahatsızlık, küçük bir operasyonla tedavi edilebilirdi. Ameliyat başarılı geçti ve Conway vazifesine dönmeye hazır olduğunu düşündü. Ancak kısa mühlet sonra ağrıları tekrar başladı. Tekrar doktora gittiğinde, kıl dönmesinin nüksettiğini ve bir sefer daha ameliyat olması gerektiğini öğrendi. Bu süreç tam 9 kere tekrarlandı. Her ameliyatta, kıl dönmesi oluşan bölgeden büyük modüller alındığını fark etti. Bir yıl içinde 9 defa ameliyat geçiren genç adam, ordudaki vazifesine devam edemediği üzere 14 ay boyunca yatağa bağımlı hale geldi. Sonunda sıhhatine kavuştu lakin bedenindeki yara izleri ve yine kıl dönmesi oluşma ihtimaliyle ömrüne devam etmek zorunda kaldı. Yaşadığı süreci şu sözlerle özetledi:
“En son kalçamın üst kısmı büsbütün kesildi ve sırtımın alt tarafından kuyruk sokumuma kadar uzanan büyük bir yara izim var. Nasıl göründüğünü umursamıyorum, yalnızca tekrar dışarı çıkıp yürüyebildiğim için memnunum.”
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Onur Bayraktar, halk ortasında ‘kıl dönmesi’ olarak bilinen pilonidal sinüs hastalığını, kuyruk sokumunda, her iki kalçanın ortasında görülen, deri ve deri altı dokularına kıl ve yabancı gereçlerin yerleşmesiyle enfekte olabilen kronik bir inflamatuvar hastalık olarak tanımlıyor. Dr. Bayraktar’a göre, en sık kuyruk sokumunda görülse de göbek ve parmak ortası üzere bedenin farklı bölgelerinde de oluşabilir.
KUYRUK SOKUMUNDAKİ GÖZENEKLERE DİKKAT!
Risk faktörleri ortasında bölgedeki saç yoğunluğu, hijyen eksikliği, şişmanlık, hareketsiz hayat biçimi, uzun müddet oturma, bölgesel travmalar yahut tahrişler yer alır. Kuyruk sokumunda küçük gözenekler, akıntılı ve ağrılı şişlikler fark edildiğinde bir uzmana başvurulması gerekir.
Prof. Dr. Bayraktar, herhangi bir şikayeti olmayan yahut tesadüfen kuyruk sokumunda küçük gözenekler fark edilen hastalara çabucak cerrahi tedavi gerekmediğini belirtti. Fakat enfeksiyon yahut apse gelişmesi durumunda acil müdahale gerekebilir. Küçük bir alanda kıl dönmesi olan hastalarda fenol uygulaması, lazer yahut endoskopik usuller kullanılabilirken, geniş alanı kaplayan kronik akıntılı yaralar için daha büyük cerrahi süreçler yapılması gerekebilir.
KIL DÖNMESİ NEDEN TEKRARLIYOR?
Tıpkı Dylan Conway hadisesinde olduğu üzere kıl dönmesinin bilhassa erkeklerde görülmesinin sebebine de değinmekte yarar var. Bu hastalık, bilhassa ergenlik periyodunun sonlarında ve 20’li yaşların başındaki erkeklerde daha sık görülme sebeplerini Prof. Dr. Bayraktar, “Bu hastalık, en sık ergenlik çağının sonlarında ve 20’li yaşların başındaki erkeklerde görülür. Erkeklerde beden kıllarının bayanlara nazaran daha fazla ve kalın olması, daha fazla fizikî aktivite gerektiren işler nedeniyle terlemenin daha fazla olması, daha uzun müddet oturmayı gerektiren sürücülük üzere mesleklerde çalışılması pilonidal sinüs gelişimini kolaylaştırır” diyerek sıraladı.
Dylan Conway’un yaşadığı halde kimi hastalarda kıl dönmesi tekrarlayabilir. Prof. Dr. Bayraktar, hastalığın tekrar gelişme nedenlerini şu halde sıralıyor: Uygun olmayan ameliyat tekniği seçimi, ameliyat sonrası bakımın makus olması ve yara güzelleşmesini bozan şeker hastalığı, sigara kullanımı, bağ dokusu bozuklukları üzere faktörler.
AMELİYAT SONRASI DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Kıl dönmesi sebebiyle operasyon geçirmiş birinin tekrarını önlemek için hijyen, kılların sistemli temizlenmesi, uzun mühlet oturmaktan kaçınma, kilo denetimi ve cerrahi sonrası dikkatli yara bakımına dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Bayraktar, ameliyat sonrasında alınması gereken tüm tedbirleri şu biçimde sıraladı:
– Bölge pak tutulmalı, günlük duş alınmalı ve sonrasında uygunca kurulanarak nemli bırakılmamalı.
– Bölgedeki kılların uzamasını önlemek için tertipli kıl paklığı yapılmalı. Tıraş bıçağı yerine tüy dökücü kremler yahut lazer epilasyon tercih edilmeli.
– Uzun müddet oturmaktan kaçınılmalı, oturmayı gerektiren bir işte çalışılıyorsa bel takviyeli yastıklar yahut yumuşak minderler kullanılmalı.
– Pamuklu ve rahat iç çamaşırları giyilmeli, dar ve sentetik kıyafetlerden kaçınılmalı, günlük iç çamaşırı değişimi sağlanmalı.
– Obeziteden kaçınmak emeliyle tertipli antrenman yapılmalı ve kilo denetimini sağlanmalı.
– Cerrahi sonrası dikkatli yara bakımı çok değerli Yara büsbütün iyileşene kadar ağır idmanlardan ve zorlayıcı hareketlerden kaçınılmalı.
– Ameliyat sonrası muhakkak aralıklarla denetim yapılmalı, bölgede rastgele bir şişlik, kızarıklık yahut akıntı fark edilirse erken müdahale edilmeli.
